De Tilburgse begroting staat de komende jaren onder druk. Zoals gisteren werd bekend zetten de sterk oplopende tekorten op de grondexploitatie de toon, tekorten die nu al 78 miljoen euro bedragen en bij gelijkblijvende marktomstandigheden kunnen oplopen naar 98 miljoen euro. Hoe zijn deze tekorten ontstaan? :
Tilburg kocht in het verleden voor hoge prijzen grote stukken grond voor woningbouw & industrieterreinen en leende daarvoor geld bij de banken. Dit werkte in het verleden heel goed omdat er continu vraag was naar woningen en grond voor bedrijventerreinen en kantoren. Sinds de crisis van 2008 zit de klad in de bouw-wereld, er is grote leegstand in de kantoorwereld en de woningmarkt is verzadigd omdat er in het verleden teveel woningen zijn gebouwd. Bovendien speelt de toenemende vergrijzing van de bevolking een grote rol. Daardoor gaan allerlei projecten, waarvoor de gemeente de grond heeft aangeschaft tegen bankleningen, nu niet meer door. Wat wel blijft zijn de rente-betalingen aan banken, terwijl de grond in deze slechte structurele marktomstandigheden onverkoopbaar is geworden.
Daardoor is nu een tekort ontstaan van bijna 80 miljoen euro, een tekort dat kan oplopen naar 100 miljoen euro. Zie eerder artikel.
Saillant detail: Om de tekorten op de exploitatierekening van de grond af te dekken is het noodzakelijk om geld vanuit algemene middelen (geld bestemd voor alle Tilburgers) over te hevelen naar de tekorten op de grond-exploitatie. Dit geld gaat dan in feite naar de commerciële banken die de gemeente Tilburg leningen heeft verstrekt voor de grondaankopen. Binnenkort krijgt de Tilburgse gemeenteraad een voorstel van het college over deze grote tekorten:
“Het college zal de gemeenteraad bij de begroting een voorstel doen over de wijze waarop met dit tekort moet worden omgegaan. Naar verwachting zal dit voorstel inhouden dat een aanzienlijk deel wordt bijgestort vanuit de Reserve Grootschalige investeringen (RGI). De stand van de RGI bedraagt € 87,3 miljoen” Aldus een gemeentelijk persbericht.
Wethouder Erik de Ridder van Financien: “Het blijft helaas nog een onzekere tijd, omdat de hoogte van de komende rijksbezuinigingen nog onduidelijk is. Zo is de financiële impact van het Lenteakkoord nog niet berekend. Wat we wel weten: er komen bezuinigingen aan. Duidelijk is dat door de tekorten op de grondexploitatie onze reserves flink moeten worden aangesproken. Door spaarzaam te zijn, strakker te begroten en doordat financiële meevallers van de afgelopen jaren niet zijn uitgegeven zijn we gelukkig voorbereid op deze slechte tijden.”
Wel bijzonder dat nu opeens alle puzzelstukjes op zijn plaats vallen. De gemeente Tilburg die in de afgelopen jaren maar bleef slopen van bestaande gebouwen en aankopen van grote stukken grond op advies van Banken met niet alleen belastinggeld van Tilburgers maar voornamelijk geleend geld van Banken. In de toekomst zouden deze investeringen via kleine veranderingen van bestemmingsplannen het veelvuldige gaan opbrengen. Alles zou waarheid worden mits de crisis niet volledig roet in het eten zou kunnen gooien. Zit Tilburg nu met de gebakken peren en de bestuurders met hun handen in het haar? Wegens Stagneren van de woningmarkt, stopzetten van voorgenomen bouwprojecten door terugtrekkende projectontwikkelaars en opdrachtgevers. Afwaardering door grote leegstand? We zullen het nooit exact te weten komen. Wat we wel weten is dat alle Tilburgers de rekening mogen gaan betalen. Overheveling van gelden uit de Algemene Reserve om deze gaten te dichten zal waarschijnlijk nooit toereikend genoeg zijn. Heeft de gemeente hier al de nodige bezuinigingsmaatregelen voorgenomen door afschaffen van vele subsidie gelden op kunst en cultuur, afschaffen van de gesubsidieerde I&D banen, korten op de WMO ect.?
Dit blijft een vraag, maar ik denk dat we bij deze beginnende crisis nog maar het topje van deze ijsberg te zien krijgen. Wat als de luchtbel van de onroerendgoedmarkt ook nog eens gaat leeglopen? Ik hou mijn hart vast.