Sinds 1986 verschijnt elke twee jaar het rapport ‘Aanbod van arbeid’ van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Op vrijdag 13 februari werd de jongste editie gepubliceerd op de website van het SCP. Dit rapport laat zien welke veranderingen op de arbeidsmarkt hebben plaats gevonden volgens zowel werkenden als niet-werkenden. Ongeveer 4.500 mensen werken aan dit langjarige onderzoek mee. De gegevens uit deze aflevering zijn gebaseerd op cijfers uit het najaar van 2012.
De Rijksoverheid heeft als doel om meer mensen in een betaalde baan te krijgen omdat zij verwacht dat er in de toekomst wellicht te weinig mensen zouden kunnen zijn voor het beschikbare werk. Daarnaast vreest de overheid dat de ‘verzorgingsstaat’ onbetaalbaar wordt als niet iedereen een betaalde baan heeft. De inzet is dan ook om mensen tot hun pensioen aan het werk te houden. Om dit te bereiken zijn gezondheid, scholing en mobiliteit voor werknemers belangrijk. Met mobiliteit wordt bedoeld dat werknemers regelmatig van baan veranderen zodat zij nieuwe kennis en vaardigheden opdoen. Maar ook de economische crisis wordt in het onderzoek meegenomen.
Sinds 1986 zijn meer mensen aan de slag gegaan in een betaalde baan, van 64% naar 79% in 2012. Dit komt met name doordat meer vrouwen en ouderen zijn gaan werken. Tussen 2010 en 2012 is het aantal mensen in een betaalde baan afgenomen als gevolg van de economische crisis.
Slechts 8% van de werkenden zou meer uren willen werken terwijl 6% juist minder wil werken. Als alle werkenden hun zin kregen voor wat betreft het aantal uren dat zij willen werken, zouden er meer mensen een ‘grote deeltijdbaan’ hebben en veel minder mensen een fulltime baan.
Mensen combineren steeds vaker een betaalde baan met de zorg voor mensen in hun omgeving (mantelzorg), met een studie of met een andere betaalde baan (stapelbanen). De vrees dat een betaalde baan te lijden heeft onder de combinatie met zorgtaken wordt door het onderzoek van het SCP niet bewezen. Het aantal mensen dat naast een betaalde baan als zelfstandige aan de slag is gegaan, is sinds 1986 gestegen van 4% naar 13%. Een derde van deze mensen werkt hierdoor meer dan 40 uur per week. Volgens het SCP wordt uit het onderzoek niet duidelijk waarom mensen meer banen hebben of een bedrijf naast hun baan beginnen. Ook het aantal studenten dat een eigen bedrijf is begonnen of als werknemer aan de slag is, is toegenomen van 40% tot 60%.
Werknemers moeten de laatste jaren aan steeds hogere eisen voldoen, terwijl de zekerheid om een baan te behouden steeds verder afneemt. Van werknemers wordt geeist dat ze voor langere tijd aan de slag blijven, maar de vraag wie daarvoor verantwoordelijk is, wordt niet beantwoord. Scholing van werknemers, welke bedoeld is om mensen langer aan de slag te houden, komt namelijk niet terecht bij de werknemers die dat het hardste nodig hebben.