Het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) in Tilburg is gestart met een Maatwerktraject om verpleegkundigen op te leiden. In dit Maatwerktraject worden getalenteerde, ambitieuze mbo-verpleegkundigen toegerust met kennis op hbo-niveau.
Het leerprogramma is door het ETZ, Avans+ en Avans Hogeschool speciaal voor hen ontwikkeld. De eerste dertien ‘Maatwerkers’ ontvingen maandag 3 juli hun – wettelijk erkende – hbo-diploma.
ETZ legt uit: “De zorg wordt steeds complexer, doordat patiënten gemiddeld ouder worden en vaak een combinatie van meerdere, chronische klachten hebben. Verpleegkundigen krijgen bovendien vaker te maken met standaarden en richtlijnen. Dat alles vraagt om een andere mix van kennis en vaardigheden.”
“Het ETZ startte daarom in 2014 het project Verpleegkunde 2020, met als doel een duidelijk onderscheidend tussen mbo- en hobo-verpleegkundigen in de patiëntenzorg.”
ETZ-teamleider Katrien Demesmaeker is ervan overtuigd dat het Maatwerktraject tot kwaliteitsverbetering en dus tot betere patiëntenzorg leidt. “Ik zie bij de Maatwerkers de betrokkenheid bij en het inzicht in de patiënt en zijn ziektebeeld toenemen. Het belangrijkste is dat verpleegkundigen elkaar voortdurend bevragen en veel kritischer zijn. Een andere duidelijke verbetering ligt in de samenwerking met de artsen. Die worden nu veel meer gestructureerd benaderd door de verpleegkundigen. De arts krijgt nu van een hbo-verpleegkundige een samenhangend verslag op basis waarvan hij een besluit kan nemen.”
Monique Horevoorts is één van de geslaagden. Zij is al negen jaar mbo-verpleegkundige orthopedie in het ETZ. “De opleiding was best zwaar”, blikt ze terug. “Ik vond het aanvankelijk lastig een balans te vinden tussen werk, studie en vrije tijd. Maar na een tijdje lukte dat wel. Ik heb geleerd veel kritischer te kijken naar het effect van mijn handelen en mij voortdurend af te vragen of ik het wel goed doe. Ik zoek nu steeds naar verbeteringen door kritische vragen te stellen en elkaar in het verpleegteam onderling te coachen. Met behulp van EBP en literatuuronderzoek verdiep ik mij echt in de patiënt. Ik heb geleerd hoe ik dat aan moet pakken.”
Op dit moment is in het ETZ driekwart van de verpleegkundigen mbo-opgeleid. Omdat het aandeel hbo-verpleegkundigen moet groeien, krijgen mbo-verpleegkundigen nu de gelegenheid zich bij te scholen tot hbo-niveau, via het Maatwerktraject. De eerste deelnemers zijn april 2015 gestart. Het traject duurt tweeënhalf jaar.
De basis voor het leerprogramma vormen klinisch redeneren en Evidence Based Practise (EBP). De studenten leren onder meer hoe ze literatuuronderzoek moeten doen, hoe ze de weg vinden in een database, hoe ze een onderzoeksvraag formuleren en hoe ze met een verpleegteam een project opzetten, monitoren en afronden.
Het initiatief voor deelname ligt bij de verpleegkundige, maar toelating tot het traject volgt pas na een pittige selectieprocedure. Die is nodig om vast te stellen of de kandidaat een hbo-werkniveau en –denkniveau heeft, of over voldoende leervermogen beschikt om dit te ontwikkelen. Het Maatwerktraject is opgebouwd volgens de principes van het ‘nieuwe leren’: 10 procent leren door middel van scholingsbijeenkomsten, 20 procent leren van elkaar en 70 procent leren door ervaringen op de werkplek. Verpleegkundig specialisten worden ingezet als docent om de laatste praktijkontwikkelingen in het onderwijs te kunnen integreren.