Het Tilburgse jazzfestival ‘Stranger than Paranoia’, dat inmiddels al 22 afleveringen heeft gekend en dat internationaal belangstelling geniet, dreigt uit de stad te verdwijnen doordat de evenementen- commissie de subsidieaanvraag heeft afgewezen.
Volgens deze commissie bereikt het evenement een te beperkte doelgroep (jazzliefhebbers), hoort het bij de vaste programmering van Paradox en is het programma inhoudelijk te weinig vernieuwend. Stranger than Paranoia heeft om 25.000 euro gevraagd.
Het Stranger than Paranoia Festival is tot ver over de grens bekend omdat saxofonist en initiator Paul van Kemenade al sinds het begin steeds grote musici uit binnen- en buitenland weet te verbinden, die nieuw talent op het podium staan in altijd weer vernieuwende combinaties en waaruit al veel muzikale verrassingen zijn voortgekomen.
Deze afwijzing was voor Jos Straathof, voorzitter van het Paul van Kemenade Quintet, aanleiding om middels een opiniestuk aan de bel te trekken over het cultuur- en evenementenbeleid van de stad en daaraan gekoppeld de manier waarop subsidies worden af- of toegewezen. Het gevolg van dit opiniestuk, dat landelijke aandacht kreeg in de media, was dat Hans Smolders (LST) het initiatief nam om Stranger than Paranoia op de agenda van de commissie Vestigingsklimaat te zetten voor een stevige discussie met de cultuurwethouder. “De LST wil van het college weten wat er precies verstaan wordt onder ‘het DNA van de stad’ en het ‘immaterieel en materieel erfgoed’. En waarom het college heeft besloten voor de abrupte beëindiging van het Stranger than Paranoia Festival, dat zich al bijna een kwart eeuw bewezen heeft en voortkomt uit een traditie en daardoor deel uit maakt van het DNA van Tilburg.”
Maandagavond 23 februari zat de raadscommissie voor deze discussie bijeen, maar moest cultuurwethouder Marcelle Hendrickx (D66) verstek laten gaan. Zij werd vervangen door wethouder Erik de Ridder, die naast economie en citymarketing ook het evenementenbeleid in zijn portefeuille heeft, maar nu als cultuurwethouder moest optreden en daarbij niet te veel mocht zeggen omdat er nog een bezwaar tegen de afwijzing loopt.
Wat apart debat over Stranger than Paranoia. Bezwaarprocedure loopt nog, maakt dat inhoudelijk debat over aanvraag niet echt kan. #raad013
— Erik de Ridder (@erikderidder) February 23, 2015
De discussie werd afgetrapt door twee insprekers: Jos Straathof en Jan Doms, als secretaris van de stichting. Jos Straathof: “De organisatie en Paul van Kemenade verdienen meer dan een afwijzing van vijf regels, het getuigt niet van respect. De gemeente gooit de deur dicht naar het verleden van 100 jaar jazzmuziek in Tilburg. Teleurstellend want de gemeente doet de stad te kort die zich kan profileren als jazzstad.” Jan Doms: “Het doel van het festival is om verschillende muziekstijlen, culturen en generaties bij elkaar brengen. Stranger than Paranoia is het eerste festival in Nederland die deze zaken verbond, zodat het aandacht trok in Nederland en tot ver daar buiten. Het is een misverstand dat Paranoia alleen voor de notoire jazzliefhebber is. Het valt op dat niemand de stad als jazzstad weet te benoemen terwijl de stad een 100-jarige jazzgeschiedenis heeft. Tilburg heeft goud in huis en ik begrijp niet dat de stad zich daarmee niet wil profileren.”
Hans Smolders, waarvan weinigen in de raad ooit gedacht hadden dat hij zich zou hard maken voor jazzmuziek, mocht als eerste het word voeren: “Zo voel je hoe subsidie aanvragers steeds in de mangel zitten. We hebben het over mensen die kwaliteit brengen in de stad, niet over 40.000 euro subsidie voor mensen die een week op een brug gaan zitten eten. Jammer dat zo’n gerespecteerd gezelschap hier moet komen inspreken, maar aan de andere kant is het goed dat het gebeurt. Hetzelfde is aan de hand met Incubate dat jullie elk jaar laten bungelen met wel of geen subsidie, maar wel de sier mee maken. Het is raar dat juist de LST de kansen voor de cultuur moet blootleggen vandaag. Het is Tilburgs DNA, het is internationaal erkend, laat het alsjeblieft niet lopen. Goed dat mensen van zich laten horen. Afspraak is er daardoor gekomen en dit moet opgelost worden, niet alleen hiervoor. Er zit geen visie achter. Er zijn gevallen zoals dit, die hebben een visie van een aantal jaren nodig, dus laten we daar eens aan gaan werken. Het is cultuur historisch erfgoed wat we hiermee hebben, jazz en ook Kessels, we schrijven het op in het coalitie-akkoord, maar het zijn dode zinnen waar niks mee gebeurt. Nou aan de slag in plaats van incidentenpolitiek. Je moet kwaliteit weten te waarderen en ga daarna eens proberen het uit te breiden. De willekeur moet stoppen.”
Vervolgens kreeg hij bijval van vrijwel alle partijen in de raadscommissie. Nathalie Nijs (GroenLinks): “Stranger than Paranoia heeft waarden, die niet meewegen voor de subsidie. Velen vonden in deze stad een eerste podium. Vraag aan de wethouder om een structurele bijdrage voor het festival en we moeten zoeken naar meer integrale behandeling van subsidies en dit soort situaties voorkomen.” Peter van Gool (D66): “Eens met Smolders en dank voor agenderen. Hoe gaan we om met het verstrekken van subsidie? Op korte termijn is duidelijkheid nodig voor het festival en het beleid moeten we herzien voor de langere termijn. Probeer nu integraal te kijken. Niet afwijzen op basis van evenementenbeleid om daarna eenzelfde procedure te voeren met de afdeling cultuur. Voor initiatiefnemers moet het niet uitmaken uit welk potje het komt, we moeten hen niet van kastje naar de muur sturen. En dat we meerjarensubsidies kunnen toekennen is ook iets waar meerdere organisaties op zitten te wachten zodat zij een meerjarenplanning te kunnen maken. We moeten er alles aan doen om dit evenement ondersteuning te geven.” Ron Antens (SP) bleek er wat moeite mee te hebben dat Hans Smolders deze kwestie op de agenda had gezet: “Ik heb het genoegen zelf opgetreden te hebben bij Paranoia. Maar ik wil me distantiëren van de LST, want ook andere woordvoerders van andere partijen hadden dit op de agenda gezet. Enkele jaren geleden hadden we het altijd over kunst en cultuur, nu alleen nog over cultuur, terwijl we het weer eens over kunst moeten hebben: dat wat van waarde is.”
Wethouder Erik de Ridder, die de rol van cultuurwethouder niet wist te pakken en toch meer als evenementenwethouder reageerde, legde uit wat gedurende de discussie al duidelijk werd. In 2012 was het nieuwe evenementenbeleid ingevoerd om een eind te maken aan een wirwar van loketten en subsidies. ‘Van stad met evenementen naar evenementenstad 2012-2016‘ “Ik wil de commissie ‘Bezwaar en beroep’ niet voor de voeten lopen. Van de 74 subsidie-aanvragen voor evenementen zijn er 42 afgewezen. In 2012 hebben we een evenementenbeleid vastgesteld naar aanleiding van het feit dat evenementen (ook sport, naast cultuur, kunst en andere) bij een veelvoud aan loketten terecht konden. Om dat samen te bundelen was het verstandig een evenementenbeleid te maken. De budgetten voor verschillende evenementen zijn toen bij elkaar gebracht. De nieuwe adviescommissie moet appels en peren vergelijken, en er zijn ook veel meer aanvragen dan je kunt honoreren, en subsidie die wel toegewezen wordt is nooit voor de volle honderd procent, dus je bent alleen maar mensen aan het teleurstellen. Stranger than Paranoia heeft tot 2012 subsidie gehad. Daarna niet meer vanuit het evenementen-budget, maar Paranoia heeft nog wel uit citymarketing een bijdrage gehad.”
Met diverse raadsleden was hij het eens dat het evenementenbeleid opnieuw tegen het licht moet worden gehouden omdat nu wel bleek dat er fouten in zitten. “Het zou een idee zijn om cultuur uit het evenementenbeleid te halen, of juist cultureel erfgoed er in mee te nemen. Hierover wil ik overleggen met wethouder Marcelle Hendrickx.”
Ten slotte kregen Jan Doms en Jos Straathof het laatste woord: “Ik ben blij met de opmerkingen die gemaakt zijn.” en: “Wat de wethouder zei, dat Paranoia wordt meegewogen en vergeleken met de buurtparade in de Reeshof, daar zit de kern van het probleem.”
De SP woordvoerder, muzikant Ron Antens, zorgt blijkbaar alleen maar goed voor zijn eigenbelang, want als het Festival Paranoia zo belangrijk is waarom heeft de SP dan niet vorig jaar of de jaren daarvoor het probleem op de agenda gezet, want toen waren de problemen er voor o.a. Paranoia ook al. Nee, dat heeft de heer Antens dus niet gedaan, maar in plaats daarvan komt de heer Antens met het kleinzielige zure antwoord dat hij afstand neemt van de Lijst Smolders. Mijnheer Antens van de SP, was nou gewoon groot geweest zoals zoveel partijen in de gemeenteraad en gewoon blij geweest dat dit probleem eindelijk besproken werd en er raadsbrede steun kwam voor Paranoia. De SP gunt een ander niets en blijkt telkens weer een wolf in schaapskleren te zijn, kijk maar bij het onlangs willen sluiten van de Pollepel. Deze boodschap kwam zelfs een dag voor de kerst van, ja u hoort het goed, van een SP wethouder!!! Verder zal ik hier maar geen voorbeelden noemen want de Midi en de Mall (100.000 m2 koopgoot midden in een natuurgebied) liggen blijkbaar nog erg gevoelig en daar wil de SP nooit meer over praten! De Lijst Smolders blijft overal over praten zolang de politiek laat zien nergens van geleerd te hebben!
Ik ben geen specifieke jazzliefhebber maar wel een redelijk trouwe bezoeker van Stranger dan Paranoia, een evenement dat zo bijzonder is dat het niet verloren mag gaan. Ben echter bang dat de huurschulden van Peter Ooms nu weer gedekt moeten worden door subsidiebedragen die o.a. bij dit soort evenementen worden weggehaald. Stoort mij bovendien dat Ron Antens (SP) zich weer zonodig publiekelijk moet distanciëren van Hans Smolders, dat heeft geen zak me deze discussie te maken.
Het evenementenbeleid is ” stranger than paranoia”!