In de nacht van 27 op 28 september vindt er een totale maansverduistering plaats boven ons land en dat is voor het eerst in zeven jaar dat we het fenomeen helemaal kunnen zien van begin tot eind. De laatste keer was op 21 februari 2008. Of we het ook daadwerkelijk te zien krijgen is natuurlijk afhankelijk van de bewolking, maar het ziet er goed uit. Vanuit het noorden komt wel bewolking binnenschuiven, maar deze zal het zuiden van het land niet bereiken. Na 2008 waren er nog wel meer maansverduisteringen, maar die zagen we gedeeltelijk. De laatste keer was op 19 oktober 2013.
Een maansverduistering doet zich alleen voor bij volle maan wanneer de zon, de aarde en de maan op één lijn staan met de aarde in het midden. Komende nacht komt de volle maan op tijdens een maansverduistering. De maan beweegt dan precies door de schaduw van de aarde en neemt een rode kleur aan. Een bijzonder natuurverschijnsel dat de moeite waard is om te gaan bekijken.
De maansverduistering begint om 02.11 uur en eindigt om 07.24 uur. Het maximum vindt plaats om 04.48 uur als de maan zich volledig in de kernschaduw van de aarde valt en er geen direct zonlicht meer op de maan kan komen. Echter, een beetje zonlicht valt door de aardatmosfeer en wordt gebroken, waardoor dit het maanoppervlak kan bereiken. Dit is met name rood licht, waardoor er een rode gloed over de maan komt die om deze reden ook wel Bloedmaan wordt genoemd. Bij ons zal deze extra sterk zijn omdat de maan ook dicht bij de aarde staat. Wetenschappers spreken dan ook over een Superbloedmaan.
De kleur van de totaal verduisterde maan kan sterk variëren. De ene eclips is donkerder dan de andere. Dit heeft te maken met de toestand van onze atmosfeer. Zijn er bijvoorbeeld veel vulkaanuitbarstingen geweest, dan zit er veel stof in de atmosfeer. Omdat de dampkring dan minder licht doorlaat, krijgt de maan een donkerrode tot bruine kleur. Is de atmosfeer helderder, dan neigt de kleur meer naar oranje of kopergeel. Omdat de maan tijdens deze verduistering vrij laag staat, zal de kleur meer naar rood neigen door de breking van het maanlicht door de atmosfeer.
Om een maansverduistering te bekijken heb je geen grote telescoop nodig. Het verschijnsel is indrukwekkend genoeg om met het blote oog en eventueel een verrekijker te bekijken. Beschik je over een telescoop, dan is het leuk om te zien hoe aan het eind van de totaliteit individuele kraters uit de schaduw komen. Een maansverduistering is overal te zien waar de maan op dat moment aan de hemel staat. Je hoeft er dus meestal niet voor op reis.
De volgende totale maansverduistering vindt plaats op 31 januari 2018, maar zal voor ons niet zichtbaar zijn omdat de verduistering in de middag valt. Op 27 juli van dat jaar is er ook een totale eclips van de maan met het hoogtepunt om 22.22 uur. Hierdoor kunnen we niet het begin zien van de verduistering, maar wel als deze totaal is. Willen we net als de komende nacht van begin tot eind een totale maansverduistering meemaken dan moeten we wachten tot 20 december 2029 als om 23.42 uur de maan totaal is verduisterd.
Bij een maansverduistering trekt de maan door de schaduw van de aarde. Er ontbreekt eerst een ‘hap’ uit de volle maan en die wordt steeds groter totdat de maan volledig door de donkere aardschaduw is opgeslokt. De maan is dan niet helemaal onzichtbaar, maar straalt nog met een donkere oranje-rode gloed. Vanaf de maan gezien is namelijk een oranje-rode ring om de aarde te zien: het licht van alle zonsondergangen en zonsopkomsten op onze planeet.
Volgens de Franse astronoom Danjon zou de helderheid van de totale verduistering afhangen van de zogenaamde 11-jaarlijkse zonnevlekkencyclus. Kort na een minimum aan zonnevlekken zouden de verduisteringen zeer donker zijn, om dan in de loop van de volgende jaren geleidelijk in helderheid toe te nemen. Daarnaast kan de oorzaak van helderheid ook gezocht worden in meer ‘aardse’ oorsprong, zoals veel stof in onze atmosfeer door uitbarstingen van vulkanen. De donkerste maaneclipsen volgden namelijk op spectaculaire vulkaanuitbarstingen, zoals die van de Krakatau (Indonesië 1883), de Pelée (Martinique, 1902), de Agung (Bali 1963, eclips 25 juni 1961) en de Mount Pinatubo in de Filippijnen (1991, eclips 9/10 september 1992). Daarom kan iedere verduistering voor een verrassing zorgen. Kijken dus!